Đi ngoài ra máu: Đừng coi thường

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, thầy thuốc Nguyễn Quốc Lân – thầy thuốc Nội soi tiêu hóa – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thuốc Hay Trị Bệnh Đà Nẵng.

Đi ngoài ra máu không phải là hiện tượng hiếm gặp. Đó có thể là biểu hiện của chứng táo bón bình thường nhưng cũng có thể là tín hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm khác như: xuất huyết tiêu hóa, viêm dạ dày, ung thư…

Đi ngoài ra máu là hiện tượng trong phân có lẫn máu hoặc đi ngoài ra máu cuối bãi. Đi ngoài ra máu đỏ thẫm hoặc đỏ tươi, thậm chí là thâm đen. Biểu hiện của máu lẫn trong phân tùy vào từng nguyên nhân gây bệnh.

Đi ngoài ra máu có thể do táo bón và tự khỏi. Trường hợp này không nguy hiểm. Tuy nhiên, đi ngoài ra máu cũng có thể do một vài nguyên nhân khác nguy hiểm hơn.

2.1. Bệnh trĩ

Bệnh trĩ có thể gây chảy máu khi đi ngoài. Đây là bệnh lý tương đối chủ yếu và có thể bắt gặp ở mọi lứa tuổi.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ có thể là do: rặn mạnh trong lúc đi vệ sinh, ngồi trong nhà vệ sinh quá lâu, táo bón mãn tính, stress, tiêu chảy mãn tính, thừa cân, ăn ít chất xơ, phụ nữ có thai…

Cải thiện tình trạng bệnh trĩ bằng việc ăn nhiều rau củ quả, ngâm nước ấm, chữa trị nội khoa hoặc phẫu thuật loại bỏ trĩ.

2.2. Rò ống tiêu hóa

Giữa hậu môn và da hoặc hậu môn và trực tràng có thể xuất hiện các lỗ rò, được gọi là rò ống tiêu hóa. Tình trạng này có thể khiến rò dịch tiêu hóa, rò rỉ mủ hoặc rò máu ra khỏi bên ngoài cơ thể khiến phân có lẫn máu.

Rò ống tiêu hóa phải chữa trị bằng việc phẫu thuật và sử dụng liệu pháp kháng sinh.

2.3. Các vết nứt

Đi ngoài ra máu cũng có thể xuất hiện khi có các vết nứt do các mô của hậu môn, trực tràng hay ruột kết bị rách dẫn tới chảy máu.

Để cải thiện tình trạng này, người bệnh nên ăn nhiều chất xơ và những chất có công dụng làm phân mềm. Nếu tình trạng nặng, người có bệnh cần phải phẫu thuật.

2.4. Viêm túi thừa

Túi thừa là một túi nhỏ phồng lên từ thành ruột kết. Túi thừa có thể xuất hiện suốt ruột già và đặc biệt chủ yếu ở đoạn gần cuối bên trái ruột già, được gọi là ruột già sigma.

Túi thừa thường gặp ở những người ăn ít rau củ quả, thực phẩm cung cấp chất xơ, Túi thừa chảy máu khiến phân có lẫn máu. Tình trạng này có thể tự ngưng, bị gián đoạn hoặc kéo dài liên tục. Trường hợp viêm túi thừa nặng cần phẫu thuật cắt bỏ túi thừa.

2.5. Viêm ruột già trực tràng

Đường cuối của ống tiêu hóa được gọi là ruột già. Trong đó, phần cuối của ruột già gần hậu môn là trực tràng. Viêm ruột già, viêm trực tràng là một trong các nguyên nhân gây đi ngoài ra máu.

Nguyên nhân gây viêm trực tràng và viêm ruột già gồm:

• Nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng
• Mắc hội chứng kích thích ruột
• Mắc bệnh Crohn
• Ảnh hưởng của chữa trị xạ trị, hóa trị
• Ảnh hưởng của quan hệ tình dục qua đường hậu môn
• Táo bón
• sử dụng nhiều rượu bia

2.6. Viêm dạ dày ruột

Viêm dạ dày ruột có thể khiến phân có lẫn máu và những chất nhầy. Viêm dạ dày ruột thường do nhiễm khuẩn. Bệnh cần được chữa trị bằng việc bù chất lỏng, sử dụng kháng sinh, thuốc kháng virus…

2.7. Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs)

Quan hệ tình dục qua hậu môn có rất nhiều tác hại, trong đó có tăng nguy cơ viêm hậu môn, viêm trực tràng dẫn tới chảy máu.

Tùy theo nguyên nhân do vi khuẩn, nấm hay virus mà người bệnh cần phải sử dụng những loại thuốc kháng sinh, thuốc chống virus, chống nấm tương ứng.

2.8. Sa trực tràng

người già có nguy cơ sa trực tràng lớn hơn người trẻ. Sa trực tràng gây đi ngoài ra máu đau bụng dưới. Bệnh cần được chữa trị bằng phương pháp phẫu thuật.

2.9. Polyp

Polyp do sự tăng sinh quá mức của niêm mạc ruột kết hình thành, đây là những khối u lồi vào trong lòng ruột kết. Nếu polyp xuất hiện ở lớp lót của đại trực tràng sẽ gây kích ứng, viêm và chảy máu.

2.10. Ung thư ruột già hoặc ung thư trực tràng

Đi ngoài ra máu có thể là biểu hiện của ung thư ruột già hoặc ung thư trực tràng, do ung thư tác động tới ruột già hoặc trực tràng, gây viêm hoặc kích ứng dẫn tới chảy máu. Nhiều trường hợp bị ung thư do polyp phát triển.

Ngoài đi cầu ra máu, người có bệnh ung thư đại trực tràng có có các biểu hiện như:

• Táo bón
• Đau bụng
• Đầy bụng
• mắc ói, nôn ói
• chuyển biến thói quen đi nặng
• Phân dẹt và lỏng
• Tiểu không tự chủ
• Tiểu buốt
• Giảm cân đột ngột
• Người mỏi mệt

2.11. Xuất huyết tiêu hóa

Xuất huyết tiêu hóa cũng là một trong các nguyên nhân dẫn tới đi ngoài ra máu

Đi ngoài ra máu có thể là biểu hiện thông thường và không cần phải chữa trị. Nhưng nếu đi ngoài ra máu với lượng máu nhiều, kéo dài hoặc gây đau đớn thì cần tới gặp thầy thuốc để tìm hiểu nguyên nhân và phương pháp chữa trị.

Người bệnh cần đi khám khi có các tín hiệu:

• Đi ngoài ra máu kéo dài hơn 2 tuần
• Trẻ nhỏ đi ngoài ra phân đẫm máu
• Người mỏi mệt
• Sức khỏe suy giảm
• sút cân không rõ nguyên nhân
• Đau bụng, sưng bụng
• Sốt cao
• mắc ói hoặc nôn
• Sờ thấy cục khối nổi lên trong bụng
• Hình dạng và kết cấu phân chuyển biến thất thường kéo dài hơn 3 tuần
• Đi cầu hoặc đi tiểu không kiểm soát.

Đi ngoài ra máu có thể phát hiện được bằng mắt thường khi tình trạng đã diễn biến nặng. Trên thực tiễn, đi ngoài ra phân có lẫn máu có thể đã xảy tới từ lâu nhưng với lượng ít khiến bạn không quan tâm, thậm chí là rất khó quan sát bằng mắt thường. Do đó, những người có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng nên thực hiện xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân.

Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân là một trong các xét nghiệm quan trọng và hiệu quả trong sàng lọc ung thư đại trực tràng. Trước khi thực hiện xét nghiệm, người có bệnh cần tránh ăn các thực phẩm như: chuối, củ cải, cá trích, thực phẩm giàu vitamin C…

Nếu kết quả thất thường, thầy thuốc có thể chỉ định thêm một vài phương pháp khác như: nội soi, chụp khung ruột già, chụp cắt lớp, chụp cộng hưởng từ, siêu âm.

thầy thuốc Nguyễn Quốc Lân có kinh nghiệm và thế mạnh trong nghề nội soi tiêu hóa, từng làm việc tại khoa Nội soi tiêu hóa Bệnh viện Đa khoa Gia Đình tới năm 2016. Hiện là thầy thuốc Nội soi tiêu hóa Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thuốc Hay Trị Bệnh Đà Nẵng.

Khoa Nội soi – Tiêu hóa là một trong các chuyên khoa mũi nhọn tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thuốc Hay Trị Bệnh.