Hướng dẫn bổ sung canxi sau sinh cho sản phụ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi y sĩ chuyên khoa I Trương Nghĩa Bình – y sĩ Chuyên khoa sản – Khoa Sản Phụ Khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thuốc Hay Trị Bệnh Đà Nẵng. y sĩ có kinh nghiệm trên 13 năm trong nghề khám chữa trị bệnh Sản phụ khoa.

Bổ sung canxi sau sinh cho sản phụ là việc làm rất thiết yếu, đặc biệt với những trường hợp cho con nhỏ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Vì khi đó lượng canxi trẻ hấp thụ được chủ yếu thông qua nguồn sữa mẹ. Nếu sữa mẹ không cung cấp đủ canxi thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới sự phát triển sau này của trẻ cũng như sức khỏe của người mẹ. Bài viết sau đây sẽ giúp bà mẹ sau sinh hiểu được tầm quan trọng của việc bổ sung canxi sau sinh và cách bổ sung canxi đúng – đủ.

Trong cơ thể con người, ion canxi tập trung tới 99% ở xương và chỉ có 1% trong máu và trong các tổ chức phần mềm. Canxi có vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển, duy trì chức năng sinh học của cơ thể:

• Canxi là thành phần cấu tạo chủ yếu của khung xương giúp nâng đỡ cơ thể, thiếu canxi đặc biệt ở trẻ nhỏ dẫn tới yếu xương, lùn, chậm lớn, còi xương, răng không đều, … phụ nữ dễ loãng xương trong thời kỳ tiền mãn kinh
• Hệ miễn dịch: Canxi có vai trò sĩ quan chỉ huy của quá trình phản ứng miễn dịch, phát hiện sớm những tác nhân gây bệnh.
• thần kinh: Ion canxi có vai trò quan trọng trong dẫn truyền thần kinh. Thiếu canxi thì hoạt động truyền dẫn thần kinh bị ức chế.
• Hệ cơ bắp: Ion Canxi có vai trò quan trọng trong hoạt động co giãn của cơ bắp. Thiếu canxi khả năng đàn hồi của cơ bắp kém, cơ dễ bị mỏi mệt, thể lực yếu kém hoặc là tăng kích thích thần kinh cơ.
• Các công dụng khác: Canxi tham gia vào quá trình làm đông máu, hạn chế máu thấm ra ngoài mạch, có công dụng bổ trợ với chứng xuất huyết và những bệnh kích ứng, Canxi làm cho những tế bào tăng cường khả năng kết dính với nhau, Canxi còn có công dụng bảo vệ hệ hô hấp nhờ làm tăng chuyển động của hàng tế bào lông giúp đẩy bụi, dị vật ra khỏi hệ hô hấp.

Mặc dù những phụ nữ đã bổ sung đầy đủ canxi trong suốt quá trình mang thai thì sau khi sinh vẫn cần tiếp tục bổ sung canxi. Thậm chí hàm lượng canxi bổ sung cho phụ nữ sau sinh còn cao hơn so với lúc mang bầu.

Vì sau khi sinh, nguồn canxi cung cấp cho trẻ hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn sữa mẹ. Người mẹ không có chế độ dinh dưỡng hợp lý dẫn tới thiếu hụt lượng canxi thiết yếu cung cấp cho trẻ sẽ gây trở ngại rất nhiều cho quá trình phát triển của con sau này. Mặt khác mẹ cũng có khả năng bị loãng xương cao hơn.

Người mẹ thiếu Canxi sẽ có các biểu hiện sau:

• Cơ bắp đau nhức hay chuột rút, đặc biệt vào ban đêm có thể là tín hiệu sớm của thiếu hụt canxi
• Móng dễ gãy
• Đau răng
• Thường xuyên bị cúm và nhiễm trùng.
• Rối loạn giấc ngủ…
• Loãng xương

Thiếu canxi ở trẻ có biểu hiện:

• Trẻ biếng ăn, biếng ăn
• Trẻ quấy khóc, dễ giật mình, khó ngủ đêm
• Đổ nhiều mồ hôi trộm
• Hay nấc cụt, ọc sữa
• Rụng tóc hình vành khăn
• Chậm nhận thức và khó thích ứng chung quanh..

Người mẹ cho con nhỏ bú và trẻ có các biểu hiện trên có khả năng cơ thể đang thiếu canxi.

Theo Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia, nhu cầu canxi (Ca) của cơ thể được xác định trong mối tương quan với Phosphor (P): tỷ số Ca/P mong muốn tối thiểu >0.8 ở mọi lứa tuổi, tốt nhất là 1- 1.5 ( đặc biệt với trẻ em). Theo đó lượng canxi thiết yếu cho phụ nữ có thai là 1200mg/ ngày và phụ nữ cho con nhỏ bú là 1300mg/ ngày.

Canxi có thể được cung cấp từ rất nhiều nguồn trong cuộc sống. Cách đơn giản và an toàn nhất là bổ sung canxi bằng các thực phẩm mỗi ngày. Những thực phẩm sau đây có hàm lượng canxi cao nhất mà phụ nữ sau sinh nên bổ sung vào thực đơn mỗi ngày

• Nhóm rau: Rau cải ngọt, rau dền

Rau cải ngọt, cải chíp và rau dền được xem là 2 món rau có hàm lượng canxi cao, thậm chí cao hơn sữa (trên cùng trọng lượng)

Khi ăn nên luộc hoặc nấu bếp cả nước sẽ làm tăng tỷ lệ tiếp nhận canxi tốt hơn.

So với những loại cá khác trên cùng trọng lượng, cá chạch chứa hàm lượng canxi cao hơn khoảng 6 lần cá gáy, hơn 10 lần so với bạch tuộc.

Cách ăn tăng hàm lượng canxi nhất là nấu chạch cùng với đậu phụ.

• Nhóm gia vị: Vừng (mè)

Một muỗng vừng khoảng 25g có thể bổ sung tới 200mg canxi cho cơ thể. Hạt vừng khi chế trở thành tương hoặc rang chín giã nhỏ có khả năng tiêu hóa cao.

Vừng có thể coi như gia vị bổ sung vào các món xào, trộn hoặc bánh.

• Nhóm ngũ cốc: Bột yến mạch không lẫn tạp chất

Bột yến mạch không lẫn tạp chất có hàm lượng canxi cao nhất trong nhóm ngũ cốc, hơn gạo trắng khoảng 8 lần.

Cách chế biến giúp tiếp nhận tốt yến mạch không lẫn tạp chất là nấu cùng với vừng đen.

• Nhóm hạt đậu: Đậu phụ

Đậu nành sau khi trải qua nhiều công đoạn chế biến trở thành đậu phụ làm cho lượng canxi có trong đậu nành rất dễ dàng được tiếp nhận.

Canxi trong miếng đậu cao hơn trong nước đậu khoảng 7 lần.

• Nhóm những loại hạt: Hạnh nhân

Hạnh nhân chứa lượng canxi cao nhất trong những loại hạt. mỗi 100g hạt chứa tới 815 mg canxi, đủ để phục vụ nhu cầu canxi của một người lớn mỗi ngày.

• Nhóm đậu đỗ: Đậu cô- ve

Mỗi 100g quả đậu cô- ve chứa lượng canxi lên tới ~350mg, cao gấp đôi đậu nành. Món đâu này có thể được chế trở thành rất nhiều món ăn chủ yếu với người dân Việt Nam.

• Nhóm đồ uống: Sữa

Sữa là thực phẩm bổ sung canxi rất quen thuộc. 250g sữa có thể cung cấp 275 mg canxi. Đây là món đồ uống rất dễ uống và không phải chế biến.

một vài thuốc, thực phẩm bổ trợ giàu canxi có thể được lựa chọn khi nguồn thực phẩm không cung cấp đủ canxi thiết yếu. Tuy nhiên, việc bổ sung canxi qua thuốc hay thực phẩm bổ trợ cần Tham khảo cụ thể tại trang web:https://thuochaytribenh.com/: ý kiến của y sĩ.

Một vài để mắt tới khi sử dụng thuốc hay thực phẩm bổ trợ giàu canxi.

• Nên uống canxi vào buổi sáng, sau khẩu phần ăn khoảng 1h. Nên chia làm nhiều lần sử dụng trong ngày.
• Không ăn quá mặn vì có thể tăng thải canxi qua nước tiểu.
• Không uống canxi cùng với sữa và các chế phẩm của sữa vì dễ gây lắng đọng canxi tại ruột.
• không nên sử dụng chung canxi với sắt cũng như một vài khoáng chất khác như kẽm, đồng,…cùng lúc mà nên tách ra sáng, chiều, tối.
• Hạn chế sử dụng thuốc lá và rượu vì hai chất này làm cho cơ thể khó tiếp nhận canxi.

Ngoài việc sử dụng thực phẩm hay thuốc để cung cấp canxi, phụ nữ sau sinh đừng quên bổ sung vitamin D. Bởi vitamin D giúp tăng cường khả năng tiếp nhận canxi ở ruột, nơi tiếp nhận canxi chủ yếu. Ánh sáng mặt trời là nguồn năng lượng vô hạn giúp tổng hợp vitamin D dưới da. Vì vậy, phơi nắng ở khoảng khoảng thời gian thích hợp cũng là cách giúp bổ sung canxi hiệu quả. Lượng vitamin D thiết yếu cho phụ nữ có thai và cho con nhỏ bú là 800 UI/ ngày

Nếu chỉ bổ sung canxi và vitamin D sẽ không tốt cho sức khỏe vì canxi tiếp nhận nhiều dẫn tới ứ đọng trong các mô cơ thể, ứ đọng trong mạch máu dẫn tới vôi hóa, xơ hóa mạch máu, động mạch, sỏi ở một vài cơ quan. Chính vì vậy, khi bổ sung canxi và vitamin D cần bổ sung các vitamin muối khoáng đồng yếu tố bởi cơ thể cần rất nhiều chất để hoạt động một cách hỗ trợ, cung cấp canxi theo cách tốt nhất, không sợ bị thừa hay thiếu.

Bổ sung canxi sau sinh cho phụ nữ sau sinh là việc làm rất thiết yếu để đảm bảo sự phát triển của trẻ và sức khỏe của mẹ. Thực phẩm giàu canxi là cách tốt nhất, an toàn nhất và cũng đơn giản nhất mà mọi phụ nữ sau sinh nên đưa vào thực đơn mỗi ngày.