Khi nào trẻ bị viêm phổi cần nhập viện?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các y sĩ Nội Tim mạch và Tim mạch can thiệp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thuốc Hay Trị Bệnh Central Park.

Viêm phổi là một trong các bệnh rất hay gặp ở trẻ nhỏ. Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm phổi ở trẻ nhỏ nhưng chủ yếu là do vi khuẩn và virus. Bệnh có thể được phát hiện sớm dựa vào các biểu hiện dễ nhận diện. Phát hiện sớm, chữa trị và chăm sóc đúng cách sẽ giảm tỉ lệ biến chứng và tử vong ở trẻ.

Viêm phổi còn được gọi là viêm phế quản phổi có tỷ lệ mắc cao và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Khi bị viêm phổi, trẻ rất dễ bị suy hô hấp và nếu không được chữa trị kịp thời, trẻ có thể bị tử vong. Ngoài ra, khi trẻ bị viêm phổi, trẻ còn có thể bị sốt cao, co giật, bỏ ăn, bỏ bú, tiêu chảy dẫn tới thiếu nước, mất thăng bằng điện giải,… Do đó, cha mẹ cần để mắt tới tới các biểu hiện sớm của viêm phổi, các tín hiệu nguy hiểm và tình trạng cấp cứu để đưa trẻ tới viện kịp thời.

• Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh (28 ngày đầu sau sinh).
• Trẻ đẻ non, nhẹ cân.
• Trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ.
• Trẻ mắc các bệnh tim bẩm sinh, dị hình hệ hô hấp, suy giảm miễn dịch bẩm sinh.
• Điều kiện nuôi dưỡng không tốt, trẻ tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm môi trường.
• Có cơ địa kích ứng, nhạy cảm.

Việc phát hiện sớm và chữa trị viêm phổi sớm sẽ giúp giảm tỷ lệ tử vong do viêm phổi ở trẻ nhỏ. Những tín hiệu để mẹ hoặc người chăm sóc có thể nghi ngờ trẻ bị viêm phổi là khi trẻ có các tín hiệu viêm long hệ hô hấp trên với biểu hiện ho và chảy nước mũi, thở khò khè:

• Ho: lúc đầu trẻ có thể ho ít, sau tăng lên, có đờm và kèm theo sốt vừa tới sốt cao, có thể hạ nhiệt độ.
• Chảy nước mũi từ ít tới nhiều.
• Thở khò khè hoặc thở rít.
• Trẻ mỏi mệt, quấy khóc có thể bỏ ăn, bỏ bú.

Khi có những biểu hiện sau đây, mẹ cần nghĩ tới khả năng trẻ bị viêm phổi.

Thở nhanh:

Thở nhanh là tín hiệu trước hết cần nghĩ tới viêm phổi ở trẻ nhỏ, mẹ sẽ đếm nhịp thở của trẻ bằng việc để trẻ nằm yên, không hoạt động gắng sức, đếm nhịp di động của lồng ngực hoặc bụng trong trọn vẹn 1 phút.

Trẻ được coi là thở nhanh nếu thở:

• Trên 60 lần/phút (dưới 2 tháng tuổi).
• Trên 50 lần/phút (2 tháng – 1 tuổi).
• Rút lõm lồng ngực (trên 1 tuổi).
• Rút lõm lồng ngực

Rút lõm lồng ngực: Đây là biểu hiện chứng tỏ trẻ cố thở gắng sức, ngoài ra, một vài trẻ còn có biểu hiện thở cánh mũi phập phồng, thở rên, sùi bọt cua ở trẻ sơ sinh, co kéo cơ liên sườn (phần mềm giữa các xương sườn lõm vào khi trẻ hít vào).

Tím tái: Đây là tín hiệu nặng khi trẻ bị thiếu oxy, trẻ có thể tím quanh môi, đầu chi hay vân tím toàn thân.

Không phải toàn bộ các trường hợp trẻ bị viêm phổi đều cần chữa trị tại bệnh viện. Trẻ có thể chữa trị tại nhà nếu viêm phổi ở độ độ nhẹ; tránh nhập viện có thể khiến trẻ bị xâm nhiễm thêm vi khuẩn, virus tại bệnh viện gọi là nhiễm trùng bệnh viện.

4.1. Khi nào trẻ viêm phổi cần nhập viện chữa trị?

Đó là khi trẻ viêm phổi nặng với biểu hiện thở gắng sức, rút lõm lồng ngực. Để nhìn thấy đúng đắn tín hiệu này, chúng ta cần vén áo trẻ cao lên để thấy rõ vùng ngực và bụng trẻ, quan sát khi trẻ nằm yên, không bú, không khóc.

4.2. Khi nào cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay?

Đó là khi trẻ có các tín hiệu nguy hiểm, đe dọa tới tính mệnh.

• Ở trẻ dưới 2 tháng: Với các biểu hiện như bỏ bú hoặc bú kém, co giật, trẻ ngủ li bì – khó đánh thức trẻ dậy, sốt hoặc lạnh, thở khò khè hay tím quanh môi, nổi vân tím toàn thân,…
• Ở trẻ từ 2 tháng tới 5 tuổi: Trẻ không thể uống được gì cả, co giật, ngủ li bì – khó đánh thức, thở có tiếng rít.

Để biết cách phòng tránh viêm phổi, mẹ cần nắm rõ các nguyên nhân thường gặp của viêm phổi ở trẻ em là gì.

Ở trẻ nhỏ, nguyên nhân chủ yếu gặp là do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm,… Ở trẻ lớn hơn, ngoài các nguyên nhân trên còn có thể gặp các nguyên nhân khác như: Viêm phổi do sặc dầu, do xăng, do hóa chất,…

Virus chiếm 70% các trường hợp gây viêm phổi ở trẻ em, những loại virus hay gặp là: Virus hợp bào hô hấp, virus cúm, adenovirus,…

Hai loại vi khuẩn hay gặp nhất hiện nay là phế cầu và Haemophilus Influenzae. Phế cầu có thể gây nên biến chứng viêm màng não ở trẻ nhỏ, đây là một biến chứng rất nguy hiểm và tỷ lệ tử vong cao.

Vậy, phòng bệnh cho trẻ bằng việc nào?

• Nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, trong sữa mẹ sẽ có rất nhiều kháng thể truyền cho con giúp con chống lại được những tác nhân xâm nhập gây viêm phổi.
• Giữ môi trường sạch sẽ, hạn chế khói bụi cũng là một cách hạn chế mắc viêm phổi cho con.
• Tiêm phòng vacxin đầy đủ. Ngoài kháng thể từ mẹ, kháng thể từ kháng sinh sẽ giúp trẻ tự tạo hàng rào miễn dịch của riêng mình.
• Giữ ấm cho trẻ, tránh để lạnh, tránh để việc chuyển biến nhiệt độ môi trường đột ngột.
• Người chăm sóc trẻ rửa tay trước và sau khi chăm sóc cũng là một cách hạn chế xâm nhiễm vi khuẩn sang cho trẻ.
• Ngoài ra: Nuôi dưỡng trẻ tốt, đảm bảo thể trạng, bổ sung vitamin A, kẽm,… cũng giúp trẻ phòng chống được viêm phổi.

Khoa nhi tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thuốc Hay Trị Bệnh là địa chỉ tiếp nhận và thăm khám các bệnh lý mà trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ dễ mắc phải: Sốt virus, sốt vi khuẩn, viêm tai giữa, viêm phổi,… Với trang thiết bị tân tiến, không gian vô trùng, hạn chế tối đa tác động cũng như nguy cơ lây lan bệnh. Cùng với đó là sự tận tình từ các y sĩ dày dặn kinh nghiệm chuyên môn với các bệnh nhi, giúp việc thăm khám không còn là nỗi trăn trở của các bậc cha mẹ.